Reel Getiri Hesaplama

Reel getiri; yapılan herhangi bir yatırımdan elde edilen ya da elde edilmesi beklenen getirinin, beklenen ya da gerçekleşen enflasyondan arındırılmış halidir.

Nominal getiri; bir yatırımın vergi, yatırım harcı ve enflasyon gibi giderleri hesaplanmadan önce sağladığı para miktarıdır. 100.000 TL tutarındaki bir yatırımdan vade sonunda 130.000 TL elde edilmesi durumunda nominal getiri 30.000 TL, nominal getiri oranı ise %30 olarak hesaplanmaktadır. Nominal getiri hesaplanırken yatırım sürecinde gerçekleşen enflasyon dikkate alınmamaktadır.

Nominal getiri oranı yatırım süresi boyunca beklenen ya da gerçekleşen enflasyon oranından yüksekse, bu yatırımdan pozitif reel getiri elde ediliyor demektir. Örneğin; 100.000 TL tutarındaki bir yatırım vade sonunda 120.000 TL olarak geri dönüyorsa bu yatırımdan elde edilen nominal getiri %20 olarak hesaplanacaktır. Yatırım süresi boyunca gerçekleşen enflasyon oranı %10 ise; nominal getiri oranı enflasyon oranından daha büyük olduğundan, bu yatırımdan pozitif reel getiri elde ediliyor demektir.

Nominal getiri oranı yatırım süresi boyunca beklenen ya da gerçekleşen enflasyon oranından daha düşükse, bu yatırımdan negatif reel getiri elde ediliyor demektedir. Örneğin; 100.000 TL tutarındaki bir yatırım vade sonunda 110.000 TL olarak geri dönüyorsa bu yatırımdan elde edilen nominal getiri %10 olarak hesaplanacaktır. Yatırım süresi boyunca gerçekleşen enflasyon oranı %30 ise; nominal getiri oranı enflasyon oranından daha düşük olduğundan, bu yatırımdan negatif reel getiri elde ediliyor demektir.

Finans literatüründe beklenen enflasyona göre hesaplanan reel getiriye ex-ante reel getiri denilmektedir. Benzer şekilde gerçekleşmiş enflasyona göre hesaplanan getiri ise ex-post reel getiri olarak adlandırılmaktadır.

Reel getiriyi hesaplamak için öncelikle yatırım tutarının vade sonundaki parasal değeri tespit edilir. Vade sonundaki parasal değeri tespit edebilmek için ilgili dönemde gerçekleşen ya da gerçekleşmesi beklenen enflasyon oranından faydalanılır. Örneğin; 100.000 TL tutarında bir yatırım yapıldıktan sonra vade sonuna kadar %100 enflasyon gerçekleşmesi durumunda, yatırım tutarının vade sonundaki parasal değeri 200.000 TL olacaktır. Aynı yatırımdan vade sonunda 250.000 TL elde edilmesi durumunda, reel getiri 250.000 - 200.000 = 50.000 TL olarak hesaplanacağından, reel getiri oranı da 50.000 / 200.000 = %25 olarak hesaplanacaktır.